Jeta në Tokë nuk do të ishte e mundur pa Hënën; ajo mban boshtin e rrotullimit të planetit tonë të qëndrueshëm, i cili kontrollon stinët dhe rregullon klimën tonë. Sidoqoftë, ka pasur një debat të konsiderueshëm se si u formua Hëna. Hipoteza popullore pretendon se Hëna u formua nga një trup me madhësinë e Marsit që u përplas me koren e sipërme të Tokës e cila është e varfër në metale. Por hulumtimet e reja sugjerojnë që sipërfaqja e Hënës është më e pasur me metale sesa mendohej më parë, duke ofruar njohuri të reja që mund të sfidojnë të kuptuarit tonë për atë proces.
Sipas studiuesve, pluhuri i imët në fund të kraterave të Hënës është në të vërtetë material i çliruar nga poshtë sipërfaqes së Hënës gjatë ndikimeve të meteorit. Kur krahasuan përmbajtjen e metaleve në fund të kraterave më të mëdhenj dhe më të thellë me atë të atyre më të vegjël dhe të cekët, ekipi gjeti përqendrime më të larta metalike në kraterat më të thella.
Çfarë ka të bëjë një ndryshim në praninë e regjistruar të metaleve nën sipërfaqe me kuptimin tonë të Hënës? Hipoteza tradicionale është se afërsisht 4.5 miliardë vjet më parë pati një përplasje midis Tokës dhe një proto-planeti me madhësinë e Marsit (i quajtur Theia). Shumica e shkencëtarëve besojnë se kjo përplasje qëlloi një pjesë të madhe të kores së sipërme të varfër metalike të Tokës në orbitë, duke formuar përfundimisht Hënën.
Një aspekt i pakuptueshëm i kësaj hipoteze të formimit të Hënës, ka qenë që Hëna ka një përqendrim më të lartë të oksideve të hekurit sesa Toka, një fakt i mirënjohur për shkencëtarët. Ky hulumtim i veçantë kontribuon në këtë fushë sepse siguron njohuri rreth një pjese të hënës që nuk është studiuar shpesh dhe parashtron se mund të ekzistojë një përqendrim edhe më i lartë i metaleve më thellë nën sipërfaqe. Është e mundur, thonë studiuesit se mospërputhja midis sasisë së hekurit në koren e Tokës dhe të Hënës mund të jetë edhe më e madhe nga sa mendojnë shkencëtarët, gjë që vë në dyshim kuptimin aktual se si u formua Hëna.
Fakti që Hëna jonë mund të jetë më e pasur me metale sesa Toka sfidon idenë se ishte pjesë e mantelit dhe kores së Tokës të lëshuar orbitë. Një përqendrim më i madh i depozitave metalike mund të nënkuptojë që hipotezat e tjera rreth formimit të Hënës duhet të hulumtohen. Mund të jetë e mundur që përplasja me Theia-n të ishte më shkatërruese për Tokën tonë të hershme, me seksione shumë më të thella që u hodhën në orbitë, ose që përplasja mund të kishte ndodhur kur Toka ishte akoma e re dhe ishte e mbuluar nga një oqean magmë. Në mënyrë alternative, më shumë metal mund të nënkuptonin një ftohje të ndërlikuar të një sipërfaqeje të hershme të shkrirë të Hënës, siç sugjerohet nga disa shkencëtarë.
Drejtuesi i këtij studimi, Essam Heggy tha, "Duke përmirësuar të kuptuarit tonë se sa metal ka nën sipërfaqja e Hënës, shkencëtarët mund të kufizojnë paqartësitë se si është formuar, si po evoluon dhe si po kontribuon në ruajtjen e banueshmërisë në Tokë". Ai më tej shtoi, "Vetëm sistemi ynë diellor ka mbi 200 hëna dhe duke kuptuar rolin thelbësor që këto hëna luajnë në formimin dhe evolucionin e planetëve që ata orbitojnë mund të na japin një pasqyrë më të thellë se si dhe ku mund të formohen kushtet e jetës jashtë Tokës dhe si mund të duket."
Burimi:
https://viterbischool.usc.edu/news/2020/07/higher-concentration-of-metal-in-moons-craters-provides-new-insights-to-its-origin/
Fotoja: © David Woods / stock.adobe.com
No comments:
Post a Comment