Kina e viteve '50 ishte një shtet i vërshimeve të shpejta. Pas një fitoreje të fituar me vështirësi, Partia Komuniste mori përsipër të transformote një shoqëri agrare në një utopi moderne komuniste. Për këtë qëllim, kryetari i Partisë Mao Zedong nisi një plan ambicioz i njohur si: Hapi i Madh Përpara. Vizioni i Mao-s për këtë industrializim të shpejtuar kërkonte kolektivizimin e fermave si dhe një tërësi të re politikash.
U gjykua si e domosdoshme që të eliminiheshin parazitët, e tillë si: mizat që bezdisin njerzit, mushkonjat që shpërndanin malarian si dhe minjtë që përhapnin murtajën. Kjo galeri keqbërësish u përmbyll me një përfshirje që ndoshta nuk pritej: harabeli Euroaziatik i pemëve. Ky zog i padëmshëm nuk përçonte asnjë sëmundje, por hante farat që fermerët kishin mbjellur. Për autoritetet, harabelat kishin rezonancë politike, sepse konsideroheshin si parazitë borgjez që shfrytëzonin proletariatin. Duke i shpallur zogjtë si, "kafshë publike të kapitalizmit", Fushata e Madhe e Harabelave e vitit 1958 kishte si qëllim të zhdukte këta armiq fluturues të revolucionit.
Gazeta e përditshme "Populli i Pekinit" kërkonte që, "të gjithë duhet t'i bashkohen luftës...ne duhet të ruajmë me tërbimin e revolucionarëve". Kjo thirrje për luftë mori një përgjigje të prerë; vetëm Pekini grumbulloi një forcë prej 3 milion vetave. Ekipet e studentëve me pushkë stërviteshin për të gjuajtur harabelat, çerdhet shkatërroheshin në mënyrë sistematike, vezët thyheshin dhe të vegjlit vriteshin. Të tjerët godisnin tenxheret dhe rezultat i kësaj kakofonie ishte parandalimi i harabelave që të uleshin në tokë. Të shkatërruar nga lodhja, këto krijesa të mjera binin të vdekura në grupe. Zogjtë e tmerruar dyndeshin kudo ku ata mundnin të gjenin një strehë të sigurtë, e tillë si ambasada Polake në Pekin, e cila refuzoi hyrjen e turmave. Por, çdo pushim ishte jetëshkurtër, përsa kohë terreni ishte i rrethuar prej vullnetarëve që godisnin daullet. Pas dy ditësh ku vazhdimisht iu binin daulleve, ambasada Polake u detyrua të përdorte lopata për të pastruar harabelat e vdekur. Brenda një viti kanë qenë vrarë një numër i përllogaritur prej 1 miliardë harabelash, duke i bërë ata praktikisht të zhdukur në Kinë.
Por, arkitektët e këtij shkatërrimi nuk e kishin marrë parasysh rëndësinë e harabelave të thjeshtë. Autopsitë zbuluan se burimi ushqimor kryesor i tyre nuk ishin farat, por insektet. Dhe jo që nuk ishte parashikuar diçka e tillë! Orintologu kryesor në Kinë, Tao-hsin Cheng, kishte paralajmëruar që harabelat janë jetësor për kontrollin e insekteve dëmprurës. Duke u perceptuar si kritikë, ky paralajmërim shkaktoi zemërimin Mao-s dhe Cheng-u u etiketua si "autoritet reaksionar". Ai u dënua me riedukim dhe punë të vështirë. Partia eventualisht iu dorëzua realitetit në vitin 1959, por dëmi ishte bërë. Harabelat ishin i vetmi grabitqar natyror i karkalecave dhe në mungesë të tyre, popullata e insekteve shpërtheu. Përgjatë gjithë vendit, karkalecat shkatërronin rendimentin e të korrave pa u penguar. Kjo kërdi e detyroi Kinën në një ndryshim qëndrimi spektakolarë, aq sa importoi harabela nga Bashkimi Sovjetik. Megjithatë, rendimenti i të korrave ishte dëmtuar në mënyrë të pariparueshme, një situatë kjo e përkeqësuar edhe prej politikave të tjera katastrofike të planit Hapi i Madh Përpara. Rezultati pasues i kësaj miopie ishte Uria e Madhe Kineze midis vitit 1959 dhe 1961, një tragjedi kjo që shkaktoi midis 15 dhe 45 milionë humbje jete të pafajshme.
Kjo humbje tronditëse e jetës është një ilustrim i zymtë i dështimit të mendimit, një testament i asaj se çfarë mund të ndodhë nëse veprimet ndërmerren pa reflektuar se cilat mund të jenë pasojat. Mao dhe bashkëkohësit e tij ishin përfshirë nga silogjizmi i politikanit, "Diçka duhet bërë; kjo është diçka; prandaj, kjo duhet bërë." Por, thjesht të veprosh për hir të vetvetes nuk ka asnjë garanci se veprimi do të ketë përfitime. Ashtu siç na paralajmëron edhe fjala e urtë, rruga për në ferr është shtruar me qëllime të mira; veprimet e marra pak në konsideratë mund të çojnë në mënyrë të paqëllimshme, në rezultatete të llahtarshme. Dëshira e jashtëzakonshme e partisë për modernizim i kishte verbuar përkundrejt rrezikut dhe i bëri ata të shurdhër përballë shqetësimit të shkenctarëve, të cilët kishin nxitur të bëhej kujdes. Uria e Madhe Kineze është një shembull i asaj çka mund të ngjajë kur mendimi kritik bëhet pasmendim.
Burimi: The Irrational Ape, David Robert Grimes, fq. 7-9.
No comments:
Post a Comment